Bu yazıda ‘bebeklerde duygusal bağlanma’dan bahsetmek istiyorum. Yeni bebeği olmuş bir anneyseniz veya anne olmayı planlıyorsanız, size tavsiyem bu konuya önem vermeniz. Çünkü bir anne olarak bebeğinize karşı ilk iki sene içinde gösterdiğiniz davranışlar onun hayata bakışını önemli ölçüde etkiliyor.

            Bağlanma kuramı psikiyatrist ve psikanalist John Bowlby tarafından 1950’lerin sonlarına doğru ortaya atılıyor. Gelişim psikoloğu Mary Ainsworth bu kuramı daha da geliştiren ve ileri götüren isim. İlk zamanlarda sadece anne bebek ilişkisini konu alan bağlanma teorisi daha sonraları yetişkin bireylerin ilişki kurma biçimlerini açıklamak için de kullanılıyor. Örneğin, bazı insanların terk edildikleri kişinin peşini bir türlü bırakamaması ve ona bir nevi bağımlı olmasının nedeni bebekliklerinde anneleriyle kurdukları bağlanma ilişkisinden kaynaklanıyor. Ya da çok duygusal anlarda (örneğin uzun süreli bir ayrılık durumu) hiçbir şey yokmuş gibi soğuk ve duygusuz davranmak da çocuklukta anneyle nasıl bir bağ kurulduğuyla ilgili.  

            Yeni doğan her bebeğin içgüdüsel olarak birine bağlanma ihtiyacı var. Doğuştan itibaren kendilerini psikolojik olarak güvende hissedebilecekleri bir kişi arayışındalar. Bu kişi de genelde bebeğin bakımını üstlenen kişi yani annesi oluyor. Annenin bebekle kurduğu ilişki ve bebeğin davranışlarına verdiği tepkiler, zaman içinde bebeğin kafasında bir şema oluşturuyor. Bebek hayatı, insanları ve ilişkileri tanımlamaya başlıyor. Annesinin onunla kurduğu ilişkiden yola çıkarak genellemeler yapıyor.

            Annenin bebeğine karşı gösterdiği davranış biçimi bebeğin anneyle ne tür bir bağ kuracağını ve hayatı nasıl algılayacağını belirliyor. Burada en belirleyici davranış annenin bebeğin ihtiyaçlarına gösterdiği hassasiyet. Örneğin, bebek her ağladığında annesi onu kucağına alıp sakinleştiriyor mu yoksa bazen öyle, bazen de başka türlü mü davranıyor? Belki de bebek ne kadar ağlarsa ağlasın annesi onu hiç sakinleştirmiyor, kendi kendine susmasını bekliyor. Annenin davranışlarından yola çıkarak bebek hayata karşı bir bakış açısı geliştiriyor. Eğer annesi her ihtiyacı olduğunda yanında olmuşsa dünyayı da güvenilir bir yer olarak algılıyor. Aksi takdirde, annesiyle güvenli bir bağ oluşturamayan bebek, ilerde sorunlar yaşayabiliyor.

Twitter