Tırnak yeme davranışına 3-4 yaş civarında rastlanabileceği gibi, okul çağı çocukluk dönemlerinde, ergenlik ve hatta yetişkinlik döneminde bile rastlanabilir.Çocukların % 33’ünde görülen tırnak yeme davranışının görülme sıklığı ergenlik döneminde % 45’e kadar yükselir.Ergenlik döneminde daha fazla görülmesinin nedeni ise ergenlerin davranışlarının onay görmemesi ve bu yüzden tırnak yemeyi seçmesinden kaynaklanır.Yapılan araştırmalara göre tırnak yeme davranışının kız çocuklarında daha fazla ortaya çıktığı bulunmuştur.Kız çocuklarının sahip olduğu toplumsal rollerin bu sonuca etkisi olduğu düşünülmektedir.Aynı zamanda aşırı baskıcı ve otoriter tutumları olan ailelerin çocuklarında tırnak yeme davranışı daha fazla görülürken toleranslı ve kabul edici tutumları olan ailelerin çocuklarında tırnak yeme davranışı daha az görülür.
Anne ve babaların ilk olarak yapması gereken çocuklarını tehdit etmek veya onlara ceza vermek yerine çocuklarının tırnak yeme davranışının nedenleri araştırmak ve çocuklarını anlamaya çalışmak olmalıdır.Daha sonrasında uygun yaklaşım seçilip çocuğa buna göre davranmak gerekir.
Çocukların sıkıntıları, sevgi, ilgi, kabul ve güven ihtiyacı kendini tırnak yeme davranışı olarak ortaya çıkarabileceği gibi çocuk sıkıntılı bir durumla baş etme yolu olarak da tırnak yeme davranışını seçmiş olabilir.Çocuğun zor durumlarda teselli edici bir durum olarak tırnak yeme davranışını kullanması bu çözüm yolunun davranış biçimi olarak yerleşmesine sebep olur.
ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞINA SEBEP OLABİLECEK ETKENLER :
Sevgi ve güven eksikliği
İlgi çekme isteği
Aile içinde tırnak yiyen bir model olması
Aile tarafından sürekli azarlanma
Aile tarafından sürekli eleştirilme
Kardeş kıskançlığı
Okulda yaşanan olumsuz bir olay
Ders başarısızlığı
Arkadaşlar ile yaşanan olumsuz bir olay
Aileden birinin kaybı / ölümü
Aileden birinin hastalanması
Aile içinde şiddetin olması
Sıkıntı ve gerginlik
Bakıcı değişikliği
Başka bir eve taşınma
Travma etkisi yaratacak bir olay yaşaması
Anne ve babanın ilişkilerinin kötü olması
Tırnağın kendisindeki problemin anlık çözümü
Anne ve babanın boşanması
Korkular
Gelişimin gereği olan geçiş dönemleri
Anne ve babalar tırnak yiyen çocuklarına ‘yapma ve yeme’ gibi sözleri sıkça söylerler.Aileler bu sözlerle çocuklarını daha bilinçli hale getirmeye çalışırken çocuğun dikkatini bu konuya daha çok çekerek kaygısını arttırırlar.Bu sayede tırnak yeme davranışının azalması için söylenen bu sözler tırnak yeme davranışının artmasına sebep olur.Tırnak yeme davranışı uzun süreli bir davranışa dönüşmeden kaybolabilir, davranışın kısa süreli olması için çocuğun dikkati bu konuya olabildiğince çekilmemelidir.
Anne ve babaların ilk yapması gereken çocuklarını tedirgin eden ve tırnak yemesine sebep olan nedenleri araştırmak olmalıdır çünkü asıl neden ortadan kalkmadığı sürece yapılan bütün müdahaleler başarısız sonuçlar verecektir.Bu nedenleri araştırırken de anne ve babaların iyi birer gözlemci olup çocuklarını anlayıp, tanımaya çalışmaları gerekmektedir.Her şeye rağmen tırnak yeme davranışı çok yoğun bir şekilde devam ediyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.
ANNE VE BABALARIN VERMEMESİ GEREKEN TEPKİLER
Görmezden gelme (4-5 yaşına kadar görmezden gelinebilir)
Sürekli uyarma ve ikaz etme
Tehdit etme
Lakap takmak ve alay etmek
Çocuğa tırnak yemesi için belirli mekanlarda izin vermek
Fiziksel ceza vermek
NELER YAPILABİLİR ?
Öncelikle çocuğun neler yaşadığı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir (yaşanan olumsuz bir olay bu davranışa neden olmuş olabilir)
Aile içinde bu davranışı sergileyen biri varsa olumsuz bir model teşkil etmemek için elinden geleni yapmalıdır.
Ailesi olarak hissettiği olumsuz duyguları paylaşabilirsiniz bazen sadece o konu hakkında konuşmak bile çocuklar için çok faydalı ve rahatlatıcı olabilir.
Küçük yaşlarda dikkatini başka yöne çekmek için oyuncakları veya sakız, şeker gibi nesneleri kullanabilirsiniz.
Tırnak yerken onu uyarmak yerine tırnak yemediği zamanlarda olumlu geri bildirimler verin.
Küçük yaşlardaki çocuklarda tırnak yememe davranışını pekiştirmek adına tırnak yemediği günlerin işaretlendiği çizelgeler veya tablolar kullanılabilir. (tırnak yenmeyen günlerin yanına gülen yüz çizilebilir)
Kız çocuklarına manikür malzemesi alınabilir ve annenin çocuğa model olması sağlanabilir.
Anne ve babaların çocuklarını iyi gözlemlemesi gerekmektedir.Eğer bazı saatlerde tırnak yeme davranışı artıyorsa bu anlamlı bir durumdur.Bu zaman dilimi öncesinde ve sonrasında çocuğa sıkıntı veren bir durum olup olmadığı araştırılmalıdır.
Anne ve babalar tırnak yemenin görüntü ve sağlık açısından zararlarını çocuklarına anlatabilirler.
En önemlisi anne ve babaların çocuklarını tırnak yediği için tehdit etmemeleri ve onlara ceza vermemeleri gerekir. Çünkü bu tarz davranışlar çocukların kaygı düzeylerinin yükselmesine ve tırnak yeme davranışının artmasına sebep olabilir.
Psikolojik Danışman Begüm Kodalak Bilik
