Nedir?

İngilizce adı EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) olan terapinin Türkçe adı Göz Hareketleri İle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme terapisidir. EMDR terapi, psikodinamik psikoterapi, bilişsel-davranışçı terapi, danışan merkezli yaklaşımlar gibi birçok bilinen farklı yaklaşımın ögelerini bir araya getiren çok yönlü bir tedavi yöntemidir. 

Odağı Nedir? 

EMDR terapi, yaşadığımız güncel problemlerin kökeninde travmaların olduğunu ve çözüm için de bu travmaların işlenmesi gerektiğini söyler.

EMDR'nin dayandığı model olan Adaptif Bilgi İşleme (AIP), psikolojik rahatsızlıkların çoğunun, travmatik veya rahatsız edici olumsuz yaşam deneyimlerinin uyumsuz kodlanmasından, eksik işlenmesinden ve/veya işlenmemesinden kaynaklandığını varsaymaktadır. Bu durum, kişinin bu yaşam olaylarını işlevsel bir şekilde entegre etmesini önlemektedir. Bu noktada uygulanan sekiz aşamalı, üç yönlü EMDR süreci, normal bilgi işleme ve entegrasyonunun yeniden başlatılmasını kolaylaştırmaktadır.

Terapide Neler Yapılır?

EMDR terapide tedavi, üç yönlü (1. Geçmiş anılar, 2. Bugünkü uyaranlar ve 3. Gelecek ile ilgili endişeler) bir protokol ile gerçekleştirilir. 

İlk adımda; danışanın geçmişte yaşadığı ve mevcut psikolojik sorunlarına neden olduğu düşünülen travmalar belirlenerek çalışılır. Olayın rahatsızlık şiddeti azaltılır, olumsuz duygusal yükü hafifletilir, negatif değerlendirmeler etkisiz hale getirilmeye veya tamamen yok edilmeye, bedensel rahatsızlıklar azaltılmaya veya tamamen ortadan kaldırılmaya çalışılır.

İkinci adımda; sorunun güncel tetikleyicileri, yani uyaranları hedef alınarak duyarsızlaştırılır.

Son adımda ise; danışan geleceğe hazırlanır. Yani gelecekte karşılaşmaktan veya yaşamaktan çekindiği olaylar veya durumlar ile ilgili senaryolar belirlenerek çalışılır, danışanın işlevselliğini sağlayacak tutum, beceri ve arzu edilen davranışlar güçlendirilir.

Hangi Sorunlara Çözüm Bulur?

Başta TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) için geliştirilmiş olan EMDR terapi, zamanla geliştirilen yeni teknik ve protokoller ile psikolojik ve psikosomatik birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılmakta ve oldukça etkileyici sonuçlar alınmaktadır. EMDR terapi ile;

• Ölüm ve yas konuları,
• Depresyon,
• Disosiyatif bozukluklar,
• Panik bozukluk,
• Sınav kaygısı,
• Çalışanlarda performans kaygısı,
• Obsesif–kompulsif bozukluk,
• Ölüm korkusu,
• Sosyal fobi,
• Uçak, asansör, yükseklik, hayvan, böcek gibi özgül fobiler,
• Bağımlılıklar,
• Yeme bozuklukları,
• Travma ekseninde gelişmiş kişilik sorunları,
• Bağlanma sorunları,
• Kişilik bozuklukları,
• Migren ağrıları,
• Fibromiyalji (Kronik Ağrı Sendromu),
• Evlilik, aile ve cinsellik ile ilgili sorunlar,
• İletişim ve ilişki sorunları,
• Stres yönetimi,
• Motivasyon kayıpları,

Tedavi edilen başlıca problemlerdir.

Ne Kadar Sürer?

EMDR, terapi literatüründe ‘kısa süreli terapiler’ grubunda yer alır. EMDR terapide tedavinin süresini ve seans sayısını; rahatsızlığın tipi ve şiddeti, danışanın mevcut yaşam koşulları ve güçlükleri, öyküsündeki travma sayısı ve hala devam eden etkisinin şiddeti gibi faktörler etkilemektedir.

Hangi Yaştan Bireylere Uygulanır?

EMDR terapide danışanın tedaviye uygunluğu belirlendikten sonra hemen hemen her yaş grubu ile çalışılabilir. Yetişkin danışan grubunda standart protokol uygulanırken, çocuk ve ergenlerde gelişim dönemi özellikleri dikkate alınarak uyarlanan, oyun terapisi, resim ve öykü-hikaye gibi tekniklerin entegre edildiği bir protokol kullanılmaktadır.

Yan Etkisi Var Mı?

İlaç tedavisinin olmadığı EMDR terapinin tanımlanmış herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Ancak ağır travmaların çalışıldığı bazı danışanlarda seansların yoğun geçmesi ve danışanların yorgunluk belirtileri göstermesi nedeni ile bir refakatçi eşliğinde seanslara gelinmesi tavsiye edilebilir.

Harun YAZICI

Uzman Psikolog

Çocuk, Ergen ve Yetişkin EMDR Terapisti

Twitter