• 

 

’Anne lütfen yanımda yatar mısın?’’

‘’Yatarken ışık açık kalsın’’

‘’Uyuyunca canavar geliyor’’ gibi cümleler ebeveynlerin sıklıkla karşılaşabileceği cümlelerdir.

Altı yaÅŸtan küçük çocuklar üzerine yapılan araÅŸtırmalar, bu süreçte çocukların en az bir korku yaÅŸadığını tespit etmiÅŸtir. 3 yaÅŸ sonrasındaki çocuklar genelde kendi ve ebeveyninin güvenliÄŸi konusunda endiÅŸelenir karanlıktan korkarlar.   Okul öncesi döneme ait korkular genelde güvenlik korkularıdır. 

• Yalnız kalmak, canavarlar, hayaletler, karanlık, sevdiklerinden birini kaybetme veya o kiÅŸinin ölümü ÅŸeklinde seyreden korkular en fazla görülenlerdir. Çocukların hayalinde canlandırdıkları canavar, hayalet yada ona zarar verebilecek kötü kiÅŸileri tam tarif edemedikleri görülmüştür. Zamanla, özellikle altı yaÅŸ civarında bu korkuların bazıları kaybolur ama ebeveynlerinden ayrılma ya da terkedilme, fiziksel olarak zarar görme gibi korkular ergenlik dönemine dek sürebilir. 
• Bazen haberlerde yer alan olayların, ailesini kaybetmiÅŸ, terkedilmiÅŸ yada yalnız kalmış çocukların öykülerini duymak, çocuÄŸun ailesini kaybetme konusunda stres yaÅŸamasına sebep olabilir. Aileler bu konuda çocuklarıyla konuÅŸarak hem çocuÄŸun korkularını ifade etmesini, hem de ona güven vererek gerçekçi bir yaklaşımla olaylara bakmasını saÄŸlayabilir. Çocuklarda oluÅŸabilecek bu tür korkuları önlemek için, onları çok travmatik olaylardan uzak tutmak gerekir. 
• Bazı çocuklar korkular konusunda diÄŸerlerine göre daha hassastır. Böyle çocuklar bebeklik dönemlerinden itibaren ani ses ve deÄŸiÅŸiklikler karşısında tepki verir, huzursuzlanır ve sakinleÅŸtirilmeleri daha zor olabilir. Çığlıklar, irkilmeler ve sıçramalar arasında aile paniÄŸe kapılabilir. Bu tür çocuklar korku yaratacak ortamlardan uzak durma eÄŸilimindedir ve bu kararları aileye sosyal yaÅŸam açısından zorluklar getirebilir. ÖrneÄŸin otobüse binmek, kalabalık yerlere gitmek istememek, yeni tanıştığı çocuklardan kaçmak ÅŸeklinde geliÅŸen davranışlar, ebeveynleri çaresizleÅŸtirebilir. Bu durumun kaygı bozukluÄŸuna dönüşmemesi için ailenin uzman yardımı alması gerekebilir.
• Taşınma, yeni bir kardeÅŸin gelmesi, annenin iÅŸe baÅŸlaması, bakıcı deÄŸiÅŸimi gibi durumlar da çocuÄŸun stresini artırabilir. Çocuklar rutinleri sever, çünkü rutin, kendilerini güvende hissetmelerini saÄŸlar. Çocukların yaÅŸamlarındaki zorunlu rutin deÄŸiÅŸimlerinde, önceden durumun ne ÅŸekilde deÄŸiÅŸeceÄŸi, ne tür durumlarla karşılaÅŸacağı ve bu süreçlerde ailesinin onu nasıl destekleyeceÄŸi konusunda bilgi vermek, kendilerini daha iyi hissetmelerine sebep olacaktır. 
• Büyümeyle beraber, okula baÅŸlama sürecinde ve okul döneminde çocuklardaki korkular ÅŸekil deÄŸiÅŸtirebilir. Belirsiz varlıkları, canavarların yerini, okulda baÅŸarı kazanamama, yetersizlik, arkadaÅŸ iliÅŸkilerini sürdürme, kabul edileme ve bu iliÅŸkilerde baÅŸarılı olabilme gibi performans üzerine geliÅŸen kaygılar alır.
• Okul korkusu zamanla geçmezse ve okul reddi ile ilgili belirtiler artarsa okulla, öğretmen ya da sınıfla ilgili ciddi fobiler oluÅŸmaya baÅŸlar, durumun daha ciddi olduÄŸu dönemde ise çocuÄŸun uyumu ve davranışları etkilenir, bu nedenle okul korkusu konusu daha detaylı incelenmelidir.

 

 

 

Çocuklukta Görüler Tüm Korkular İçin Yapılması Gerekenler

 

• Korkularına deÄŸil çocuÄŸunuza sempati gösterin; çocuÄŸun korkuları gerçektir ancak bu,  korkularının gerçeÄŸe dayandığı  anlamına gelmez. Bu nedenle korkuları onaylamadan yaÅŸadığı endiÅŸenin bilincinde olunmalıdır. ÖrneÄŸin eÄŸer karanlıktan korkuyor ise ‘’ canavarlar uzak kalsın’’ diye deÄŸil kendinin rahatlaması için ışık açık yatabilir.
• ÇocuÄŸunuzla kabusları hakkında konuÅŸun; eÄŸer çocuÄŸun kabusları duyduÄŸu korkudan kaynaklanıyorsa, bunları onunla konuÅŸun. Kabuslardan ayrıntılı bir ÅŸekilde bahsetmek, ona bunların sonunu deÄŸiÅŸtirmek gibi bir seçenek sunacağından kontrolü ele almasını  da saÄŸlayabilecek  ve kabuslarının ÅŸeklini deÄŸiÅŸtirerek anlatabilecektir. 
• ÇocuÄŸunuzun korkuları ile yüzleÅŸmesini saÄŸlayın; çocuk korkularının aslında bir temele dayanmadığını anlayınca bu korkular genelde azalır ya da kaybolur. Yalnız bu hemen olmaz, çabucak atlatılmaya çalışılırsa çocuÄŸun endiÅŸeleri artabilir.  ÖrneÄŸin eÄŸer çocuÄŸunuz karanlıktan korkuyorsa, arka planda birçok ÅŸeye karşı korku barındırıyor demektir ve temelinde sevdiklerinden ayrılma korkusu vardır. 
• Korkularının hepsiyle birden yüzleÅŸme çocuk için ok zor olabilir. Ama tek tek ilgilenmek korkularına yavaÅŸ yavaÅŸ hükmetmesini saÄŸlayacaktır. Karanlık korkusunu yenmek için, çocuk odasında ışığı açık bir ÅŸekilde gittikçe artan sürelerde tek başına oturmayı deneyebilir. Sonunda yalnızlıktan etkilenmiyorsa karanlığa alışma denemeleri yapılabilir. Bu süreçlerde çocuk hep sizin desteÄŸinizi hissetmelidir. ÖrneÄŸin karanlıkta otururken seslere ad takma oyunu oynanabilir. Böylece çocuk seslerin normalde duyduÄŸu seslerden farklı olmadığını anlayacaktır.