Bir çocuğun çalışma belleğinin geniş olması, akademik başarılı bir eğitim hayatı olacağının göstergesidir. 45 ile 18’i zihninizden çarpmayı, bir yemeğin tarifini aklınızda tutup yapmayı, bir adresi yazmadan aklınızda tutarak bulmayı çalışma belleğinizle yaparsınız. Çalışma belleği kapasitesi herkeste aynı değildir. Kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Çalışma belleği, bilgileri kısa süreli aklımızda tutmamızı, bu bilgileri kullanarak sebep-sonuç ilişkisi kurma, tahmin etme, akıl yürütme, kavrama, karşılaştırma gibi komplike bilişsel becerileri sağlayan sınırlı kapasiteye sahip belleğimizdir. Çalışma belleğinde hem kısa süreli hafızamızı kullanır hem de aklımızda tuttuğumuz bilgiyi işleriz.
Öğretmen, sınıfa “herkes dolabından Türkçe kitabını çıkarıp, 38. Sayfadaki ilk 4 soruyu yapsın. ” dediğinde çocukların bir kısmı bu yönergeyi hemen uygulayacaktır. Bazı çocuklar ise hangi kitabı getireceğini, kaçıncı sayfayı açacağını, kaç soruyu yapacağını unutacaktır. Bu çocukların öğretmenleri, anne ve babaları çocuğun dikkatsiz olduğunu, anlamakta sıkıntı yaşadığını düşünecektir.
Yapılan bilimsel çalışmalara göre, okul başarısında çalışma belleğinin kapasitesi IQ’dan daha önemlidir. Çünkü çalışma belleği kapasitesi artırılabilir. Çocukların çalışma belleği kapasitesi ile bilişsel beceriler arasında güçlü bir ilişki vardır. Çalışma belleği ile, okuma, okuduğunu anlama, yazma, sözlü ifade ve matematik başarısı arasında çok güçlü bir ilişki vardır. Diğer bir deyişle bir çocuğun akademik açıdan başarılı olması için çalışma belleklerinin iyi olması gerekir.
ÇOCUKLARIN OKULDA VE EVDE ÇALIŞMA BELLEĞİ KAPASİTESİ NASIL ARTTIRILABİLİR?
- Çocuklara sık sık işitsel ve görsel yönergeler vermeliyiz. Mümkünse işitsel yönergeleri görsel yönergelerle hatırlatıcı kılmalı, yönergelerin sade, anlaşılır ve kısa olmasına dikkat etmeliyiz.
- Çocuğun aklında tutmasını istediğimiz şeylerde daha çok uyarana yer vermeliyiz. Konu anlatımlarında, yönerge verilmesinde drama yönteminin kullanılması veya ses tonunun tekdüze olmaması çocuğun hatırlamasını kolaylaştıracaktır.
- Çalışma belleğini güçlendiren oyunlar oynamak çok etkilidir.
- Yapacağınız etkinlikleri bölümlere ayırarak açıklayınız. İlk olarak yapacağınız etkinliğin ne olduğunu söyleyin. Sonra etkinliğin ne olduğuyla birlikte içeriği hakkında bilgi verin. En son olarak da etkinliğin ne olduğu, içeriği ve nasıl yapılacağı hakkında konuşun ve etkinliği uygulamaya başlayın.
- Zihnimiz 7 birime kadar olan verileri hatırlar. 7 birimden fazla veriyi aklımızda tutmakta zorlanırız. Bu nedenle telefon numaraları gibi pek çok şey en fazla 7 sayıdan oluşmaktadır. Buradan yola çıkarak çocuklara tek seferde en çok 7 aşamalık veya birimlik bilgiler verilmelidir.
- ilk ve son öğrendiklerimizi daha kolay hatırlarız. Sebebi ilk öğrendiklerimizi daha sonra öğreneceklerimizle birlikte zihnimizde tekrar tekrar ederiz. Son öğrendiğimiz ise taze bilgi olduğu için aklımızda kalır. Bu nedenle çocuklara verilen bilgiler bol bol tekrar edilmeli ve her tekrarda bilgilerin sırası yer değiştirmelidir.
