İnternet kullanımı ile günümüzde her türlü bilgiye ulaşılabilir ve birçok işlem anında gerçekleştirilebilir hale gelmiştir. İnternet günlük yaşamın bir parçası haline gelmeye aşlamasıyla beraber birçok soruna da yol açmaktadır. Bu sorunlar gerçek hayat problemlerine dönüşmeye başlamıştır. Her yaşa hitap eden internet dünyası her yaş skalasına ayrı sorunlar da oluşturmaktadır,ayrıca her yaş kitlesine göre hitap eden oyunların uzun süreçli takibinin aşırı bağımlılık yaptığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle özellikle internet kullanan anaokulu ve ilkokul dönemi çocuklarına güvenli internet kullanımında aileler rehberlik etmelidir.
Genellikle çocuklar gerçek ve sanal hayat arasındaki farkı ayırt edememektedirler. İnternet üzerindeki popüler olarak kullanılan bir çok site üzerinden sohbet edebilir, fotoğraf ve video gönderip bu öğeleri görüntüleyebilir, oyun oynayabilir, anlık olarak profil gönderebilirler. Bu amaçlarla interneti kullanan çocuklar kişisel sayfalarında yayımladıkları bilgilerden dolayı kimlik avı dolandırıcılığı, siber zorbalık ve internet saldırılarına maruz kalabiliyorlar.
Çocukların müstehcenlik, şiddet ve korku içeren bilgisayar oyunu ve programları kullanması veya internette bir şekilde karşılaşması çocuk gelişimini olumsuz etkilemektedir.
1-İzin alma ve ortak alan
2 yaşından küçük çocukların internet, tv ya da bilgisayarla karşılaşmasını mümkün olduğunca erteleyin.
6 yaş altı çocuklarınıza teknolojik aletleri uçak moduna getirerek verin.
13 yaş altı için; ailenizin en çok vakit geçirdiği ortak alan neresi ise çocuklarınızın bilgisayar, tablet veya telefon kullanımlarının bu alanda olması kuralını getirin.
Her seferinde internete girerken izin almalarını sağlayın ki hem ne zaman çevrimiçi olduklarını bilin, hem de geçirdikleri süreyi takip edebilmiş olun.
Çocukların asla kontrolsüzce internette vakit geçirmelerine göz yummayın, kullanım için bir saat aralığı belirleyin.
2- Özel bilgi paylaşımına dikkat
Çocuklarınıza kişisel bilgilerini sanal ortamda asla paylaşmamalarını, isim, yaş, cinsiyet, okul ismi, sokak adı gibi bilgileri internet ortamında yazmamaları gerektiğini öğretin. Sosyal medya hesaplarını 13 yaşından önce açmalarını desteklemeyin.
İster çocuğunuz, ister kendiniz için olsun üye olduğunuz siteleri tanıyın, üyelik esnasında neleri kabul ettiğinizi bilin.
3- Güvenli donanım
Güvenli internet, güvenli teknik donanımla bir bütün olabilir. İnternet tarayıcılarınız güncel olsun, güncel anti virüs programınız olsun.
İnternet tarayıcınızda güvenlik ayarlarıyla oynayın. Küfür, şiddet, hassas medya gibi içerik ayarlarını kapatın.
4- Güvenli iletişim
Çocuklarınıza tanımadıkları kişilerle asla mesajlaşmamaları gerektiğini açıklayın. Nasıl ki gerçek hayatta tanımadığı insanlarla konuşmuyorlar, çevrimiçi ortamda da aynı tehlikelerin sürdüğünü açıklayın.
Mesajlaşma iki türlü olabilir; oynadıkları çevrimiçi oyunlarda ve/veya e-posta ve sosyal medya paylaşımlarında. Yukarıda da belirttiğimiz gibi çoğu paylaşım sitesi 13 yaş altı üyeliği zaten desteklememektedir. Diğerlerinde herhangi bir mesaj aldıklarında mutlaka sizinle paylaşmaları gerekliliğini anlatın, tanınmayan kişilerden gelen e-postaları silin.
5- Kontrol ve süreklilik
Tüm bu düzeni sağladıktan sonra bile kontrol ve denetimi elden bırakmayın.
Gerçek hayatta kurallar koyulduğu gibi sanal ortam için de kurallar konulması gerektiğini unutmayın.
Uzm. Klinik Psikolog Alev AKAL
