İnsanlık olarak beklenmedik şekilde gelişen, rutinimizi bozan, alışkanlıklarımızdan uzaklaştıran, gerçek ve hayati bir tehdit hissettiren, kayıplarla yüzleşmemize neden olan; yoğun kaygı ve stres yaratan travmatik bir sürecin içindeyiz. Süreç ile birlikte hayatımıza giren sosyal izolasyon, mesafe kavram ve deneyimi; birçoğumuzun yalnızlık, öfke, depresyon, stres, kaygı, çaresizlik, umutsuzluk, boğulmuşluk, sıkkınlık, mutsuzluk, suçluluk... vb. pek çok olumsuz duyguyu yaşamamıza neden oldu.
En sık karşılaşılan duygular ise kaygı ve stres olarak karşımıza çıkıyor. Nedenlerine bakıldığında ise, ilk akla gelenler şunlar:
• Karantinaya alınmak, enfekte olmak veya ölmek
• Riskli bölgede oturmak veya çalışmak
• Ekonomik zorluk yaşamak veya işsiz kalmak
• Enfekte olup, toplum veya yakın çevre tarafından dışlanmak
• Değer verilen kişileri koruyamamak
• Sevdiklerinden ayrı kalmak
• Eğitim/iş ile ilgili sorun yaşamak
• Pandemi sonrası uyum sorunları yaşamak
• Sosyal medya / haber içerikleri
Tüm bu uyaranları düşündüğümüzde, süreç boyunca stresli olmak, kaygılı olmak, üzgün hissetmek, öfkeli hissetmek, korku hissetmek oldukça NORMAL.
Ancak; yaşadığımız her bir duyguyu fark etmemiz, anlamamız ve kabul etmemiz yanında ne işe yaradığını ve ortaya çıkış sebebini de değerlendirmemiz gerekiyor. Çünkü; en iyi kararlarımızı, hem duygularımızı hem de mantığımızı birlikte harekete geçirdiğimizde veriyoruz. Yani, zorlayıcı süreçlerden geçerken, hayatın ritmini kaçırmamak ve süreci doğru yönetebilmek için, duygusal dengemizi sağlayabilmemiz oldukça kaçınılmaz.
Örneğin;
ü Öfke; öfke uyaranını değiştirmeye dair motivasyona…
ü Üzüntü & Mutsuzluk; memnun olunmayan alanlar ile ilgili sorunları çözmeye…
ü Suçluluk & Pişmanlık; hasarı telafi etmek adına davranış değişikliği gerçekleştirmeye…
ü Korku & Kaygı; tehlike ile yüzleşmek, savaşmak veya kaçarak hayatta kalmaya…
Yönlendiriyor bizleri.
Pandemi döneminde duygusal dengeyi sağlayabilmek için kullanabileceğiniz önerilerden birini ise 'Duygusal Gerilim İle Başa Çıkabilmek' başlıklı yazımda bulabilirsiniz.
Klinik Psikolog & EMDR Psikoterapisti Harun Yazıcı
